Veiligheidsinspecties op Bouwwerven – De Definitieve Gids

Eerst en vooral werpen we een blik op de statistieken van Fedris (het Federaal agentschap voor beroepsrisico’s), uit het Jaarverslag 2017-2018 van Confederatie Bouw om te benadrukken hoe belangrijk het is de veiligheid op bouwwerven te verbeteren:

“Een onderzoek van de arbeidsongevallen in België wijst uit dat de risicograad in de bouwsector bij de hoogste is. Kijken we naar alle ongevallen, dan staan we op de achtste plaats in een lijst van iets meer dan tachtig sectoren. Volgens de cijfers van Fedris voor 2016 gebeuren er ongeveer 55 bouwongevallen per miljoen gepresteerde uren. Het zijn er minder dan 35 in alle andere grote economische sectoren, ook in de nijverheid in haar geheel. Gelukkig hebben niet al die ongevallen ernstige gevolgen. In de bouw leidt ruim een derde bijvoorbeeld niet tot arbeidsongeschiktheid. Maar daartegenover staat dat 15 % leidt tot blijvende invaliditeit of, wat nog erger is, het overlijden van het slachtoffer. De resterende 50 % van de arbeidsongevallen in onze sector leidt tot een arbeidsongeschiktheid van kortere of langere duur.”

Ik denk dat we het er allemaal mee eens zijn, elk (dodelijk) slachtoffer op bouwwerven is er één te veel. En dan hebben we het nog niet over alle mogelijke ongevallen die leiden tot (reputatie)schade, achterstanden, enzovoort.

Deze statistieken tonen aan dat, zoals ik hieronder zal uitleggen, het een vergissing zou zijn om te denken dat veiligheidsinspecties een last of een formaliteit zijn. De voordelen van veiligheidsinspecties op bouwwerven zijn groot … en ze komen niet enkel de veiligheid van je werknemers ten goede!

Hoewel het risico op een (ernstig) ongeval in theorie klein is, kan de impact van zo’n ongeval, als het gebeurt, enorm zijn – zowel voor de gezondheid van je werknemers als voor de winstgevendheid van je bedrijf.

President Eisenhower zei:

“Wat belangrijk is, is zelden dringend, en wat dringend is, is zelden belangrijk.”

Bij onbelangrijke taken hebben we de neiging om te denken:

“Dit ene uurtje sporten/familietijd/meditatie/planning … zal het verschil niet maken. En ik heb zoveel werk op de plank. Ik zal het vandaag overslaan en morgen opnieuw proberen.”

En dat is net zo met veiligheidsinspecties: heel erg belangrijk maar nooit superdringend.

Je volgende veiligheidsinspectie is nooit dringend, maar op lange termijn leidt het regelmatig overslaan van veiligheidsinspecties tot echte ongevallen. En deze ongevallen hebben hun impact op het welzijn van je werknemers en op het rendement van je bedrijf.

In het algemeen rapporteren bouwbedrijven, zowel grote als kleine, positieve financiële resultaten als gevolg van veiligheidsprogramma’s. En die resultaten verbeteren naarmate de programma’s worden uitgebreid. In een sector met kleine marges is dat een overtuigend resultaat.

Laten we de voordelen van veiligheid in de bouw eens bekijken

1) Veiligheid helpt werknemers te behouden

Eerst en vooral wil je natuurlijk dat je werknemers zich veilig voelen. Je wilt dat ze even gezond naar huis gaan als ze op hun werk aankomen.

Bedrijven die er niet in slagen een veilige werkomgeving te creëren, slagen er ook niet in hun werknemers te behouden, op lange termijn tenminste.

Als bedrijven integendeel de regelgeving respecteren, alle noodzakelijke persoonlijke beschermingsmiddelen voorzien, gevaren en risico’s op de bouwwerf elimineren, en ze oog hebben voor de zorgen van werknemers, dan kunnen ze profiteren van de voordelen die een veilige werf biedt: een verhoogde loyaliteit bij de huidige werknemers en een stijging in de instroom van nieuwe werknemers.

In tijden waarin de bouwsector het moeilijk heeft om voldoende personeel te vinden, kan alleen dit al je een belangrijk competitief voordeel opleveren. Maar er is meer.

2) Reputatie

Een goed presterend veiligheidsprogramma geeft je een belangrijk marktvoordeel. Projectontwikkelaars hebben ook steeds meer interesse in veiligheidsprogramma’s. Ze erkennen dat een veiligheidsbewuste algemeen aannemer het risico op processen en negatieve publiciteit helpt inperken. Een veiligheidsprogramma is een legitieme marketingstrategie om je bedrijf te onderscheiden van de concurrentie.

3) Werking

Een veiligheidsprogramma is ook voordelig vanuit een operationeel standpunt. Het voorkomt incidenten en projectonderbrekingen die vertragingen en tijdverlies veroorzaken. Dit leidt uiteraard tot verbeterde prestaties en tot een groter aantal projecten dat op tijd wordt afgeleverd.

Werknemers zullen er ook op vertrouwen dat ze veilig kunnen werken op jouw werven, waardoor zowel hun moraal als productiviteit verbetert.

We mogen ook niet vergeten dat ongevallen leiden tot hogere verzekeringspremies en mogelijke boetes.

4) Regelgeving

Als een externe controleur/controlerende instantie de bouwwerf inspecteert dan krijg je een heldere documentatie van de controles die werden uitgevoerd. Als er bijvoorbeeld een kraan op je werf niet werkt zoals het hoort, maar je papieren hebt die aantonen dat deze recent werd gecontroleerd, dan kun je aantonen dat je de juiste veiligheidsprocedures hebt gevolgd.

=> Laten we nog één keer de voordelen van bouwveiligheid op een rijtje zetten:

• Je werknemers zijn veilig
• Het zal gemakkelijker zijn om werknemers aan te trekken en te behouden
• Het is goed voor je reputatie en helpt je om opdrachten binnen te halen
• Het vermindert het aantal vertragingen (ten gevolge van incidenten) en verlaagt je verzekeringspremies, terwijl het een boost betekent voor de werknemersmoraal en productiviteit
• Het helpt je de regelgeving na te leven (en zo boetes te vermijden)

Het toepassen van de optimale werkmethodes zoals ze worden beschreven in dit artikel zal het succes van je veiligheidsprogramma en veiligheidsinspecties helpen vergroten. Blijf dus vooral lezen.

In deze gids leer je het volgende:

• Wat zijn veiligheidsinspecties in de bouw?
• Veiligheidsinspecties in de bouw: hoe vaak en door wie?
• Optimale methodes voor veiligheidsinspecties op de werf
• Veiligheidsinspecties en checklists
• Wat hoort er in een veiligheidsinspectieverslag?
• Optimale methodes voor veiligheidsinspectieverslagen
• Hoe eenveiligheidsinspectieverslag opstellen zonder daar op het einde van de dag een uur aan te spenderen?
• Hoe de juiste app kiezen voor veiligheidsinspecties?
• Optimale methodes om maximaal te profiteren van veiligheidsinspecties

Wat zijn veiligheidsinspecties in de bouw?

Veiligheidsinspecties in de bouw zijn de efficiëntste manier om slechte gewoontes en risico’s te bestrijden.

Toezichters en veiligheidsverantwoordelijken bezoeken de bouwwerf meerdere keren per week om het verloop van de werkzaamheden te observeren, overtredingen en mogelijke gevaren te registreren, en verbeteringen te implementeren voor er ongevallen en incidenten plaatsvinden.

Naast inspecties zijn de twee belangrijkste onderdelen van een goed veiligheidsprogramma planning en training.

Plannen – door bijvoorbeeld elke dag een planningssessie te houden voordat de taak wordt uitgevoerd – maakt mogelijke fouten zichtbaar en vermijdbaar voor werknemers. Evalueer de taken die die dag of die week moeten worden uitgevoerd en identificeer de risico’s om ze vervolgens te elimineren.

Voorzie een uitgebreide training voor iedereen. Eén reden waarom voortdurende training zo belangrijk is, is de constante evolutie in de regels rond persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM). Door het regelmatig organiseren van trainingen kan een aannemer deze wijzigingen in de regelgeving proactief aanpakken. Telkens je je medewerkers laat trainen verbeter je hun vaardigheden en hun focus op veiligheid.

Veiligheidsinspecties in de bouw: hoe vaak en door wie?

Hoe regelmatig moet je veiligheidsinspecties organiseren?

Dat hangt er, zoals bij alles, vanaf. Maar er bestaat wel een nuttige richtlijn:

Informele inspecties zouden door alle toezichters moeten worden gedaan telkens ze de werf bezoeken. Dergelijke inspecties kunnen gevaarlijke omstandigheden identificeren en ze ofwel onmiddellijk corrigeren, ofwel rapporteren, zodat verbetermaatregelen kunnen worden opgesteld. De frequentie van de inspecties varieert in functies van de frequentie en omstandigheden waarin materiaal wordt gebruikt.

Formele en gedocumenteerde inspecties zouden in ideale omstandigheden wekelijks moeten worden uitgevoerd door toezichters en maandelijks door de veiligheids- en gezondheidsverantwoordelijken.

Het is ook een goed idee om projectmanagers en zelfs de bedrijfsleiding te betrekken bij de inspecties en zo het belang ervan te benadrukken.

Optimale methodes voor veiligheidsinspecties op de werf

Dit zijn enkele nuttige tips voor het uitvoeren van veiligheidsinspecties op de bouwwerf:

• Zorg dat er meteen wordt gekeken naar de meest dringende gevaren. Andere problemen kunnen wachten tot het definitieve verslag.
• Plaats alle gevaarlijke objecten die niet veilig kunnen bediend worden in quarantaine tot ze worden hersteld.
• Bedien geen toestellen. Vraag de operator om ze te demonstreren. Als de operator van een toestel niet weet welke gevaren er mogelijk bestaan, dan is dit zorgelijk. Negeer geen zaken omdat je onvoldoende kennis hebt om de veiligheid ervan te beoordelen.
• Kijk naar boven, naar beneden, rondom en binnenin. Ga methodisch en grondig te werk. Verknoei de inspectie niet door oppervlakkig of haastig te werk te gaan.
• Registreer je bevindingen ter plekke om te voorkomen dat ze worden vergeten.
• Stel vragen, maar onderbreek het werk niet nodeloos.
• Neem operationele factoren in overweging, zoals hoe het werk is georganiseerd, de werkdruk en hoe deze factoren de veiligheid beïnvloeden.
• Bediscussieer in groep of een bepaalde werksituatie problemen, risico’s of ongevallen tot gevolg kan hebben. Bepaal welke verbeteringen en controles hierop van toepassing kunnen zijn.
• Neem veel foto’s.

Veiligheidsinspecties en checklists

Het doel van veiligheidsinspecties is het identificeren van risico’s – en de beste manier om dat te doen is met een checklist. Als je alles opschrijft kun je beter vergetelheden, zoals het niet opmerken van een mogelijk gevaar, voorkomen.

Voor z’n (absoluut aanbevolen) boek The Checklist Manifesto, interviewde Atul Awnada experts uit verschillende beroepsgroepen (piloten, dokters, aannemers).

Zijn conclusie? Mensen hebben checklists nodig om projecten efficiënt te voltooien. Checklists verkleinen het risico op vergissingen en vergroten de kans dat alles wordt uitgevoerd zoals gepland.

Voor veiligheidsinspecties zijn checklists een goede manier om te verzekeren dat je geen belangrijke details vergeet. Ze verlichten de druk op je mentale werkgeheugen.

Een checklist moet volledig zijn en minstens deze thema’s bevatten:

• Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM): Ontvingen alle werknemers de juiste uitrusting? Zijn alle onderdelen van de uitrusting in goede staat?
• Gereedschappen en machines: Zijn ze in goede staat? Gebruiken werknemers de juiste tools voor de taak?
• Valbeschermingsmethodes: Is er valbescherming? Is die op de juiste manier aangebracht?
• Beschermende apparaten en informatiepanelen: Is er een gordijn aangebracht rond de lassers om anderen te beschermen? Zijn informatiepanelen goed te lezen en zijn de waarschuwingen helder?
• Elektrische risico’s: Zijn elektrische draden veilig en liggen ze niet op de grond? Is er goede verlichting? Zijn tijdelijke elektriciteitsvoorzieningen juist geïnstalleerd?
• Steigers: Zijn alle bevestigingen veilig? Zijn de steigers bevestigd aan de structuur?

Je kunt hier een voorbeeld van een checklist voor veiligheidsinspecties downloaden (Excel).

 

Laten we nu eens kijken naar de verslagen die worden opgemaakt na een veiligheidsinspectie.

Wat hoort er in een veiligheidsinspectieverslag?

Natuurlijk zien niet alle veiligheidsinspectieverslagen er hetzelfde uit. Afhankelijk van je bedrijf en het soort projecten dat je uitvoert, zal je er andere items in moeten opnemen.

Dit zijn de meest voorkomende elementen van een veiligheidsinspectieverslag:

1) Informatie over het project: de projectnaam, het projectnummer, het adres, de naam van de verslaggever, enzovoort.

2) Datum van het verslag: Als je een bewijs wilt van wat wel of niet is gebeurd op een bepaalde dag of in een bepaalde week, dan moet je een datum vermelden op je rapport.

3) Veiligheidsrisico’s en incidenten:

• Kopieer alle niet voltooide items van je vorige rapport naar het nieuwe rapport.
• Documenteer alle veiligheidsrisico’s en observaties met voldoende foto’s om het probleem te illustreren. Voeg aanbevolen controlemethodes toe.
• In het geval van ongelukken of incidenten registreer je op wie ze gevolgen hadden, waar en wanneer ze plaatsvonden, de impact op de uitvoering van de werken en alle foto’s van het incident.
• Geef elk item een opeenvolgend nummer.
• Klasseer de gevaren. Een gevarenrating zorgt ervoor dat er prioriteiten kunnen worden gesteld bij het maken van verbeterplannen en het onderstreept de ernst van het risico of het gevaar.
• Noteer voor elk item een deadline.
• Wijs de items toe zodat de verantwoordelijkheden duidelijk zijn. Dit maakt aansprakelijkheid eenvoudiger en het voorkomt dat problemen tussen de mazen van het net glippen. Het is niet voldoende dat medewerkers problemen noteren, de problemen moeten ook snel worden opgelost.
• Zorg ervoor dat de locatie van het item duidelijk is, door bv. aantekeningen te maken op de bouwtekening.

4) Handtekeningen: Eventueel kun je de aanwezigen vragen om het rapport mee te ondertekenen.

Optimale methodes voor veiligheidsinspectieverslagen

Je inspecties en verslagen vormen de basis voor verbeteringen en opvolging, waardoor incidenten moeten worden voorkomen. Het is dus de moeite waard om je veiligheidsverslagen efficiënt te maken door het volgen van deze optimale methodes:

• Wees voldoende gedetailleerd: Vermeld exact wat er werd vastgesteld en op welke precieze locaties, in combinatie met foto’s.
• Documenteer items en maak zo snel mogelijk verslagen op: Herinneringen vervagen soms snel. Hoe minder tijd er is tussen een incident en de registratie ervan, hoe accurater je rapport zal zijn. Door gebruik te maken van een app kun je observaties onmiddellijk documenteren. Kopieën van inspectieverslagen moeten ook naar het management worden gestuurd.
• Leesbaarheid: Hou het eenvoudig, zorg voor een normaal taalgebruik en voeg voldoende foto’s toe. Gebruiken geen specialistische termen maar wees ook niet prozaïsch. Maak bondige en heldere beschrijvingen van de feiten zodat iedereen ze kan lezen en begrijpen. Onthoud ook dat mensen vaak geen lange teksten willen lezen maar ze wel naar de foto’s kijken. Zoals het spreekwoord zegt, een foto zegt meer dan 1000 woorden, dus zorg voor voldoende foto’s.

• Opmaak en branding: Een net, gestructureerd en professioneel rapport met daarop het bedrijfslogo, een hoofding en voettekst en andere branding-elementen weerspiegelt een professionele houding wat betreft veiligheid tegenover alle betrokken partijen (klanten, medewerkers, onderaannemers, enzovoort). Als jij toont dat je veiligheid serieus neemt dan zullen anderen ook meer geneigd zijn om dat te doen.
• Neem ook positieve elementen op: Als bepaalde veiligheidsrisico’s goed zijn aangepakt, of als een gevaar dat tijdens een vorige inspectie werd geregistreerd nu onder controle is, vergeet dan niet de werknemers op de bouwwerf te feliciteren en dit in je inspectierapport te vermelden. Zo zullen mensen meer openstaan voor je advies – en ze zullen je sympathieker vinden. Veiligheidsverantwoordelijken die enkel problemen en niet-conformiteiten rapporteren bereiken zelden goede resultaten. Het opnemen van complimenten en positieve items in je rapport is erg goed voor de motivatie van werknemers. Dankzij positieve feedback beloon je werknemers voor gewenst gedrag. Een goede uitvoering belonen, eerder dan het bestraffen van een slechte uitvoering, is een bewezen methode om positief gedrag te promoten, zowel bij kinderen als volwassenen. Zo stimuleer je gewenst gedrag, en het heeft een veel sterker effect dan bestraffing.

Dit is een voorbeeld van een veiligheidsrapport gemaakt met ArchiSnapper:

Hoe een veiligheidsinspectieverslag opstellen zonder daar op het einde van de dag een uur aan te spenderen?

Als je dit artikel al tot hier hebt gelezen dan ben je er ongetwijfeld van overtuigd dat veiligheidsmanagement en veiligheidsinspecties essentieel zijn. Toch moeten er betere manieren zijn om een veiligheidsrapport op te stellen, dat wil zeggen, zonder dat je minstens een uur kwijt bent aan het samenstellen ervan, met het uitschrijven van de tekst, het invoegen van de foto’s, de opmaak, enzovoort.

Het is geen geheim dat veiligheidsverslagen een hele uitdaging zijn voor veiligheidsverantwoordelijken en toezichters.

Dankzij de technologische vooruitgang hoeft het maken van een veiligheidsrapport echter niet zoveel werk met zich mee te brengen. Dankzij tools zoals ArchiSnapper kun je eenvoudig een checklist invullen, foto’s nemen, teksten schrijven (of spraak-naar-tekst gebruiken), en het inspectierapport meteen voor iedereen beschikbaar maken. Je logo, hoofding, voettekst en andere branding-elementen en opmaakparameters worden automatisch toegepast.

Met een dergelijke app kun je je tablet of telefoon ter plaatse op de werf gebruiken. Open gewoon de app, tik op ‘nieuw rapport’ en voer de vereiste gegevens in:

• Noteer de projectstatus
• Controleer een checklist
• Schrijf teksten of gebruik de ‘spraak-naar-tekst’-functie
• Neem foto’s en noteer er opmerkingen bij
• Laat het rapport ondertekenen (indien noodzakelijk)
• Vind het rapport terug in je archief in de cloud, samen met ondertekende versies en de distributiegeschiedenis.

Zo moet je geen uur of meer spenderen aan het overtypen van handgeschreven nota’s, het overzetten van foto’s van je telefoon naar je computer en het importeren ervan in je rapport, of het knoeien met de opmaak in Word.

Wil je weten hoe dit werkt met ArchiSnapper? Bekijk dan deze video.

Hoe de juiste app kiezen voor veiligheidsinspecties?

Als je een app voor veiligheidsinspecties gaat kiezen moet je op de volgende zaken letten:

Eenvoud

Less is more. In eerste instantie kan het verleidelijk zijn om een app te kiezen met heel veel functies, formulieren en configuraties.

Maar onthoud dat je 90 procent van de tijd maar 10 procent van de kernfuncties van de app zult gebruiken. Wat je nodig hebt is een snelle en eenvoudige manier om je veiligheidschecklist op je telefoon of tablet te openen, en de mogelijkheid om foto’s en notities toe te voegen.

Minder knoppen en functies betekent minder risico’s op bugs, problemen en misverstanden – en een hogere acceptatiegraad binnen je team, meer standaardisering en minder frustraties.

Offline-functies

Af en toe zit je zonder betrouwbare internetverbinding (omdat de wifi niet werkt, er geen 4G-netwerk is, je je telecomfactuur bent vergeten te betalen …)

Zorg er dus voor dat je app ook offline werkt – en dat je er op z’n minst nota’s en foto’s mee kunt maken zonder internetverbinding.

Cloudopslag

Je wilt niet al je dagelijkse verslagen kwijtraken als je telefoon wordt gestolen of stuk gaat. Je software moet dus een webapplicatie hebben om je data te synchroniseren en om verschillende collega’s toegang te bieden tot de inspectieverslagen om deze te bekijken, te bewerken of te verspreiden.

Compatibiliteit

Het is vanzelfsprekend dat de app zowel op je mobiele toestel als op je computer zou moeten werken.

Ik hoor van veel veiligheidsprofessionals dat ze hun telefoon graag op de werf gebruiken (om foto’s te nemen en notities te maken) om vervolgens het rapport online af te werken op hun computer.

Eén suggestie daarbij: ik zou geen Windows-toestel kopen, want de softwaregigant ontwikkelt geen nieuwe functies of hardware meer voor Windows 10 mobile.

Ruime mogelijkheden

Hoewel je app eenvoudig moet zijn, zou ze wel deze essentiële mogelijkheden en functies moeten bieden:

1. Checklist-functionaliteit
2. De mogelijkheid om notities te maken door te typen op je telefoon/tablet/desktop OF via spraak-naar-tekst
3. De mogelijkheid om foto’s te nemen en daar aantekeningen bij te maken
4. De mogelijkheid om op foto’s te tekenen en te schetsen
5. De mogelijkheid om veiligheidsverslagen met branding te creëren in pdf-formaat.
6. Een functie om handtekeningen te verzamelen
7. De mogelijkheid om veiligheidsverslagen in pdf-formaat te mailen naar alle betrokken partijen
8. Automatische archivering en back-up van gegevens
9. De mogelijkheid om data te exporteren en importeren van andere systemen
10. Het automatisch nummeren van items en rapporten

Optimale methodes om maximaal te profiteren van veiligheidsinspecties

Er kruipt veel tijd en moeite in het uitvoeren van veiligheidsinspecties en het opmaken van veiligheidsverslagen. Vergeet dus niet de onderstaande methodes toe te passen zodat dit proces tot goede resultaten leidt.

Plannen

Voordat je inspecties uitvoert moet je ervoor zorgen dat je een checklist hebt, dat de inspecties goed gepland zijn, dat de inspecteurs goed zijn opgeleid, enzovoort.

Je moet ook plannen hoe je de data gaat gebruiken, en niet enkel hoe je ze gaat registreren. Hoe worden de bevindingen gecommuniceerd en gedeeld? Zullen ze tijdig gecorrigeerd worden en tot op het einde worden opgevolgd? Als bepaalde trends zichtbaar worden, hoe worden de verbeterplannen dan ontwikkeld en toegepast om herhaling te voorkomen?

Voor de meeste bouwbedrijven heeft elke werf z’n eigen unieke risico’s. Besteed voor de start van de werken voldoende tijd aan het identificeren van deze risico’s en maak een plan op om ze aan te pakken. Communiceer deze veiligheidsanalyses regelmatig naar werknemers zodat ze weten welke risico’s ze kunnen verwachten en hoe ze deze kunnen vermijden.

Opvolging

Observaties zijn de start, en niet het einde van het inspectieproces.

Alle gezondheids- en veiligheidsrisico’s die werden geïdentificeerd tijdens de inspectie zouden moeten worden genoteerd, en de verbeterplannen moeten worden uitgevoerd. Opvolging is noodzakelijk om vast te stellen of verbeteringen werden uitgevoerd en een bepaald risico effectief werd aangepakt. Daarom is het zinvol om altijd te vertrekken vanuit je vorige inspectierapport, waarbij je onafgewerkte items kopieert naar je nieuwe rapport en opgeloste items afvinkt als ‘ok’ (onthoud, positieve feedback!).

Als inspecties worden uitgevoerd door de gezondheids- en veiligheidscoördinator van het bedrijf of de werfverantwoordelijke voor gezondheid en veiligheid, dan moet de werftoezichter hen vergezellen zodat verbeterplannen zo snel mogelijk kunnen worden geïmplementeerd.

Analyseer

De meeste bedrijven houden het voor bekeken zodra de inspectie is voltooid en de initiële risico’s zijn ontdekt, gedeeld en opgelost (dat wilt zeggen, het lap- en plakwerk is gedaan). Dit is een ernstige fout waardoor echte verbeteringen in het veiligheidsproces geen kans krijgen.

Als je geen trendanalyse maakt van de verzamelde observaties dan kunnen dit soort incidenten regelmatig blijven voorkomen. Eigenlijk moet je naar trends en belangrijke maatstaven kijken op een aantal gebieden, zoals bijvoorbeeld:

• Wat zijn de meest voorkomende risico’s in de risicocategorie?
• Welke aannemers lopen de meeste risico’s?
• Wat zijn de meest riskante projecten?
• Welke terugkerende trends ontwikkelen zich?

Door het registreren en omzetten van deze informatie in trendgegevens, kun je de data omzetten in bruikbare informatie.

Schiet niet op de boodschapper

Het is essentieel dat observatierapportering, vooral die van belangrijke gevaren, beschermend verloopt en niet bestraffend. Met andere woorden, schiet niet op de boodschapper! Dit gebeurt nochtans vaak, vanwege het misverstand dat het vaststellen van onveilige situaties een reflectie is van hoe goed iemand z’n job doet, en het dus de observator of het projectteam een slechte naam bezorgt. Dat kan ook voorkomen als een senior-manager slecht reageert op de ontdekkingen, door de observator te bekritiseren bijvoorbeeld, of door niet gepast te reageren op de verzamelde data.

Betrokkenheid van het management

De sleutel tot succes van elk veiligheidsprogramma is toewijding en ondersteuning van het management. Eerstelijnstoezichters en veiligheidsverantwoordelijken voeren de meerderheid van de geplande algemene inspecties uit, maar het midden- en topmanagement moet ook veiligheidsrondes uitvoeren.

De onderwerpen waar de projectmanager en de leidinggevenden op focussen zullen automatisch als belangrijk worden ervaren door het team. Zoals het gezegde luidt, ‘daden spreken luider dan woorden’. Projectmanagers die er een prioriteit van maken om veiligheid in projecten te integreren, zullen hun projecten beter zien presteren. Ze geven het voorbeeld, ze accepteren en handhaven standaarden, en ze maken duidelijk dat men enkel zaken kan doen als men focust op veiligheid.

Ook zouden werknemers en hun vertegenwoordigers bij alle aspecten van het veiligheidsprogramma moeten worden betrokken – zoals het bepalen van de doelen, het identificeren en rapporteren van gevaren, het onderzoeken van incidenten en het opvolgen van vooruitgang.

Werknemers moeten de middelen hebben, en ze moeten worden aangemoedigd, om openlijk met het management te communiceren en veiligheids- en gezondheidsproblemen te rapporteren, zonder dat ze moeten vrezen voor represailles.

---

Psssttt….

Hier nog een extra opmerking over dringende vs. belangrijke activiteiten. Met z’n boek De zeven eigenschappen van effectief leiderschap populariseerde Stephen Covey de ‘Eisenhower-beslissingsmatrix’, zoals hij het noemde.

Volgens mij moet je dit boek lezen – maar als je dat niet doet, besteed dan op z’n minst 10 minuten aan het lezen van dit artikel over het onderwerp. Je kunt deze principes toepassen op zowel je persoonlijke als professionele leven.

Veiligheidsinspecties zijn een voorbeeld van een Q2-activiteit (belangrijk maar niet dringend). Volgens Covey zouden we het grootste deel van onze tijd aan Q2-activiteiten moeten besteden, want dat zijn degene die ons geluk, voldoening en succes bezorgen.

Het probleem is dat we de neiging hebben om te focussen op wat het dringendste is op dit moment. Dat is onze standaardmodus. Het is moeilijk om onszelf te motiveren voor iets als er geen deadline voor is. Om deze houding te wijzigen is zelfdiscipline en wilskracht nodig – kwaliteiten waar we niet mee geboren worden en die we actief moeten ontwikkelen en in de praktijk brengen.